LAPAROSKOPİ

LAPAROSKOPİ  NEDİR?

                                      

Tanım ve endikasyonlar

Kadınlarda endoskopik uygulamalar laparoskopi ve histeroskopi olarak ikiye ayrılır. Laparoskopi karın içinin bir video kamera ile gözlenmesi işlemidir. Laparoskopi önceleri sadece tanısal bir araç iken bugün neredeyse jinekolojik operasyonların tamamı laparoskopi ile yapılabilir hale gelmiştir. Histeroskopi ise rahim iç boşluğunun endoskopik olarak gözlenmesine verilen isimdir. Histeroskopi ile de bugün eskiden karın açılmasını gerektiren rahim anormallikleri kolaylıkla tedavi edilebilmektedir.


Karın boşluğu içerisine bir iğne yardımı ile gaz  verilerek şişirilir. Göbek deliği hizasından karın içerisine, karın içerisini görüntülemek amacı ile  kamera sistemi  yerleştirilir. Karın duvarında 3-4 adet 5-10 mm genişliğinde delikler açılarak , karın boşluğuna cerrahi işlemin yapılmasında kullanılan aletler sokulur ve gerekli olan cerrahi müdahele bu şekilde yapılır

Laparoskopik cerrahi yöntemi ile yumurtalık ve rahim ameliyatları yapılabilir. Özellikle yumurtalık kistlerinin cerrahisinde çok yaygın olarak kullanılan laparoskopiyi güvenle yapabilmek için özel bir eğitim ve yeterli deneyim gereklidir. Yine myom ameliyatlarında hem laparoskopi hem histeroskopi yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunların dışında rahim ameliyatları yani histerektomi operasyonlarında da giderek daha sık olarak laparoskopi kullanılmaya başlanmıştır. Hastanın karnına kesi yapmadan rahim ve yumurtalıkların çıkartılması bu yolla mümkün olabilmektedir.

Jinekolojik kanser cerrahisi ile uğraşan hekimler  özellikle lenf bezlerinin çıkartılması (lenfadenektomi)  işlemini  laparoskopik olarak da yapabilirler. 

Özellikle rahim (endometriyum)  kanseri ve erken evre rahim ağzı kanseri tanısı alan hastalarda laparoskopik olarak rahim ve yumurtalıkların çıkartılması ve laparoskopik lenfadenektomi yapılabilir bir cerrahi yöntemdir. Jinekolog onkolog  tarafından ameliyat edilmediği için eksik yapılmış bir kanser hastasında, eğer uygun kriterleri taşıyorsa  lenfadenektomi laparoskopik olarak tamamlanabilir. Jinekolojik kanser cerrahisinde laparoskopi kullanımı çok özel bir eğitim ve tecrübe gerektiren bir durumdur. 

Kimler uygun?

Genel durumu operasyona elverişli olan herkeste endoskopi yapılabilir. Ağır solunum veya kalp problemleri olanlarda işlem sırasında baş aşağı posizyon kullanıldığından endoskopi tercih edilmeyebilir. Çok büyük ve çok sayıda myomu olan kadınlar, yumurtalık kanseri olan kadınlarda açık ameliyat tercih edilmelidir. Rahim ağzı ve endometrium kanseri olan kadınlarda ise kanser endoskopisi yapan deneyimli bir cerrah olmadıkça açık ameliyat tercih edilmelidir.

Avantajları nedir?

Laparoskopi ile artık karın açılarak yapılan ameliyatların çoğu yapılabilmektedir. Endoskopinin avantajları cilt üzerindeki kesilerin çok daha küçük olmasından kaynaklanır. İçeride yapılan operasyonun boyutu açık cerrahi ile aynıdır. Hasta daha az ağrı hisseder, hastanede daha kısa süre kalır, ve işine daha erken döner.

Laparoskopinin Üstünlükleri Nelerdir?

* Laparoskopi ile yapılan ameliyatlar dokulara ve organlara çok az zarar verir. Yani koruyucu bir cerrahi yöntemidir.
* Karın açılmadığı için iltihaplanma riski ve ameliyat sonu yapışıklık ihtimali daha azdır.
* Karın içi organları büyütülerek gözlemlendiği için cerrahi hakimiyeti daha iyidir.
* Karın duvarı kesilmediği için ameliyat sonrası ağrı çok azdır.
* Ameliyat sonu hastanede kalış süresi çok kısadır. Hasta aynı gün veya bir gün sonra taburcu olur.
* Hasta çok kısa sürede normal yaşamına döner. Ortalama işe dönüş 7-15 gündür. böylelikle iş kaybı çok azdır.
* Karın duvarı kesilmediği için ameliyat izi kalmaz, karın fıtıkları olmaz ve estetik korunur.


Jinekolojide Endoskopik Cerrahi (Laparoskopik Cerrahi) En Sık Hangi Durumlarda Yapılır?

* Tubal Sterlizasyon
* Biopsi
* Hafif derecedeki endometriozis koterizasyonu
* Küçük over kistlerinin aspirasyon
* Basit ve orta derecedeki adezyonların açılması
* Orta derecedeki endometriozis koaülasyonu
* Küçük over kistlerinin eksplorasyonu
* Uterus suspansiyonu
* Salpenjektomi
* Salpingostomi
* Ektopik gebelik nedeniyle salpingotomi
* Yaygın adezyonların açılması
* Orta veya ileri evre endometriozis odaklarının eksizyonu
* Over kistlerinin enukleasyonu
* Ooferktomi
* Myomektomi
* Tubal anastomoz
* Apendektomi
* Histerektomi
* Pelvik ve paraaortik lenfadenektomi

Laparaskopinin Kullanıldığı Kadın Hastalıkları

- Kısırlıkta tanı ve tedavi amaçlı
- Tüplerin bağlanması
- Dış gebelik
- Tüp cerrahisi
- Myom(miyom)ameliyatı
- Endometriozis
- Çikolata kisti
- Rahim alınması
- İdrar kaçırma durumlarında
- Kadın kanserleri ameliyatı
- Yumurtalık kistleri
- Polikistik over sendromu

Komplikasyonlar
Laparoskopinin komplikasyonları:
Laparoskopi bir cerrahi girişimdir ve her cerrahi girişimde olduğu gibi komplikasyonları vardır. Laparoskopinin komplikasyonları özellikle deneyimsiz ellerde daha fazla görülür. Komplikasyonlar teleskopun ve diğer cerrahi aletlerin yerleştirilmesi için kullanılan trokarların karın içine sokulması veya yapılan cerrahi müdahale sırasında olmaktadır. Teleskopun ve trokarların karın içine sokulması sırasında büyük damar ve daha önce karın ameliyatı geçirmiş olan kadınlarda barsak yaralanmaları olabilir. Cerrahi müdahale esansında ise barsak, mesane, üreter ve damar yaralanmaları görülebilir. Bu komplikasyonların bir kısmının tedavisinde karın açılarak müdahale yapmak gerekebilir. Laparoskopinin bir diğer komplikasyonu ise planlanan ameliyatın teknik imkânsızlıklar nedeni ile yapılamaması ve açık ameliyata dönülmesidir. Bu genelde aynı seansta yapılır. Daha önceden öngörülmediği halde kanser çıkan olgularda ise hastanın uyandırılması ve yapılacak daha geniş çaplı ve genellikle rahim ve yumurtalıkların alınmasını gerektirecek bir ameliyat için onay alınması gerekebilir.

Histeroskopinin komplikasyonları: Bunlar genellikle rahim ağzının genişletilmesi sırasında yırtılması veya rahimin delinmesi şeklinde karşımıza çıkar. Rahim delindiği durumlarda işleme o aşamada son vermek ve başka bir seansta işlemi tekrarlamak gerekir. İşlem sırasında da rahim delinebilir ve kanama ve işlem için elektrik enerjisi kullanılıyorsa barsak yaralanmaları olabilir. Mesane ve üreter yaralanmaları ise çok daha nadir olarak görülmektedir.

LAPAROSKOPİK UYGULAMALAR

Laparoskopik uygulamalar tanısal ve tedavi edici veya cerrahi laparoskopik uygulamalar olmak üzere ikiye ayrılır.

Tanısal laparoskopi

Günümüzde tanısal laparoskopi eski değerini kaybetmiş ve giderek daha az yapılan bir uygulama haline gelmiştir. Tanım olarak öyküsünde ve muayenesinde herhangi bir anormallik olmayan bir kadına kısırlığın nedenini ortaya koymak amacıyla yapılan laparoskopidir. Öyküsünde sonrdan başlayan şiddetli adet ağrıları, ilişki sırasında ağrı, pelvik cerrahi (kist veya myom alınması, dış gebelik çıkarılması gibi), cinsel yolla bulaşan enfeksiyon (bel soğukluğu, klamidya, pelvik infalmatuvar hastalık gibi), rahim içi araç kullanımı olmayan bir kadında muayene ve ultrason bulguları ve rahim filmi (HSG) de normal ise laparoskopi yapıldığında görülebilecek kayda değer herhangi bir hastalık olmayacaktır. Böyle bir durumda laparoskopide hafif endometriosis, hafif yapışıklıklar, veya tüplerde tıkanıklık görülme olasılığı vardır. Rahim filminde tüpleri açık olan bir kadında laparoskopide tüplerin tıkalı görülmesi çok nadirdir ve genllikle işlem sırasında tüplerde olan bir kasılma (spazm) nedeniyle olur. Hafif yapışıklıklar ve hafif endometriosisin ne derecede kısırlık nedeni olduğu ve tedavinin ne derecede faydalı olduğu tartışmalıdır. Bu bulguların görüldüğü olgularda tedavi nedeni açıklananmamış kısırılıktaki gibidir. 

Cerrahi laparoskopi

Muayene ve görüntüleme teknikleri ile saptanan bir hastalığın tedavisi veya hastalıklı organın alınmasına yönelik olarak yapılan laparoskopik uygulamalardır.

JİNEKOLOJİK KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

Özellikle rahim ağzı ve rahim içi (endometriyum) kanserlerinin cerrahi tedavisinde laparoskopik cerrahi, dünyada birçok merkezde, bu konuda deneyimli cerrahlar tarafından uygulanmaktadır. 

Rahim içi yani endometriyum kanserinin cerrahi tedavisinde laparoskopi önemli avantajlar sağlamıştır. Bu hastalar genellikle normalden fazla kilolu, şeker ve tansiyon hastalığı olan kişilerdir. Klasik açık ameliyatlar sonrası bu hastalarda yara iyileşmesi zor ve sorunlu olabilmektedir. Yara yeri enfeksiyonları, yağ dokusundan kaynaklanan yara yeri akıntıları sıkça görülür ve günlerce pansuman ve uzun süreli hastanede yatış gerektirebilir. Laparoskopi ile yapılan rahim ve lend nodüllerinin çıkartılması işlemleri deneyimli ve konu ile ilgili özel eğitim almış cerrahların ellerinde güvenle uygulanabilen operasyonlardır. Açık cerrahi ile yapılan rahmin ve yumurtalıkların çıkartılması ve lend nodlarının çıkartılması ameliyatlarında yapılan herşey laparoskopik olarakta yapılabilmektedir. Ama laparoskopik yolda yara yeri problemleri yok denecek kadar azdır. Hasta hızla iyileşip günlük hayatına dönebilmektedir. Bu nedenle seçilmiş hastalarda, konusunda deneyimli uzmanların yaptığı laparoskopik rahim kanser operasyonları hastalara avatajlar sağlar.

Rahim ağzı kanser tedavisinde de laparoskopik yaklaşım yine bu konuda deneyimli cerrahlar tarafından kullanılmaktadır. Rahim ağzı kanserinde yapılan radikal histerektomi denilen genişletilmiş rahim ameliyatları ve lenf nodu operasyonları laparoskopik olarak yapılabilir. Burada uygulanan operasyon rahim içi ameliyatlarına göre daha zor ve daha büyük tecrübe gerektiren yaklaşımlardır. Hasta seçimide önemlidir, kilolu hastalarda bu tip operasyonları uygulamak daha zordur ve tercih edilmez. Ayrıca erken evre rahim ağzı kanserlerinde bu tip operasyonlar uygulanır. 

 

                       

 

Gebe kalabilirliği artırmak amacı ile yapılan laparoskopik uygulamalar

Adezyolizis, salpingostomi, ve fimbrioplasti: Daha önceden geçirilmiş enfeksiyonlar veya pelvik cerrahi genellikle tüp ve yumurtalığın ilişkisini bozan yapışıklıklara yol açar. Fallop tüpünün motilitesini bozarak veya distal ucunu örterek infertiliteye neden olabilen adezyonlar laparaskopik cerrahi yöntemle açılabilirler. ince ve teknik olarak açılabilecek durumda olmaları durumunda adezyolizis adı verilen laparoskopik yapışıklık açma işleminden fayda görülebilir. Ensık kullanılan yöntem yapışıklık gösteren pelvik organlar arasıdaki adezyonların operatif makasla açılmasıdır.Adezyon içeren organlar arasında yeterince mesafe bulunduğundan emin olmak ve işlemi kolaylaştırmak amacıyla adezyonlarala birbirine tutunmuş organları traksiyonda tutmak şarttır. Adezyonların giderilmesinde endometriozis veya yapışıklıkların yakılması veya kesilerek çıkartılması gerçekleştirilir ve yumurtalıklar arasındaki normal anatomik ilişkinin tekrar sağlanmasından sonra kadının yaşı ve ek kısırlık faktörlerinin olup olmamasına bağlı olarak %30-60 arasında gebelik oranları bildirilmiştir. Yapışıklıkların çok yoğun olduğu durumlarda açılma işlemini takiben tekrar yapışma olasılığı yüksek olduğundan gebelik oranları düşüktür. Laparoskopi sırasında kapalı olan tüplerin de açılma olasılığı vardır. Özellikle karın boşluğuna açılan kısmından tıkalı olan tüpler (hidrosalpinks) salpingostomi adı verilen bir işlem ile açılabilir. Tüpün iç tabakasının hasar durumuna, tüpün çeperinin kalınlığına ve çevre yapışıklıkların varlığına göre tekrar kapanma oranları %30-100 arasında ve gebelik oranları da %10-70 arasında değişir. Tüplerin açılmasının olanaksız olduğu durumlarda ise daha sonraki tüp bebek uygulamasına hazırlık olarak tüpler alınmalıdır. Tıkalı tüplerin yerinde bırakılması tüp bebek uygulamasındaki gebelik oranlarını olumsuz olarak etkilemektedir.

 Fimbrioplasti, tüplerin uç kısımlarındaki yapışıklıkların giderilmesini sağlar. Salpingostomi, tüpler sıkıca kapalı olduğunda yeni bir açıklık oluşturmaktadır. Tubotubal anastamoz, kesilmiş yada tıkalı tüp parçasının aradaki bölümün çıkartılarak uç uca birleştirilmesidir. Odaklanmadan kullanılan CO2 lazeri ile adezyonların vaporizasyonu sağlanır.Bipolar koter hazır bulundurulmalıdır.

Yapışık ve şekil değiştirmiş tüpler ve tüplerin uçları  fimbrialar elektrokoter,operatif makas ve porsepslerle genişletilebilirler. Kromopertubasyon ile şişirilen fallop tüpünün distal ucundaki fibrotik ölü dokular unipolar koter veya operatif makasla kesildikten sonra fimbrial uç nazikçe dışarı çekilmesi ile genişletilebilir

Salpingoneostomi  ,kapalı olan tüpleri tekrar ağızlaştırma operasyonu laparaskopide operatif  düzeltme makas,elektrokoter veya lazer yardımıyla uygulanır.Kromopertübasyon yardımıyla şişirilen hidrosalpinks halindeki fallop tüpünün tıkalı  distal ucu açılabilir.

Laparoskopik endometriosis cerrahisi

Laparoskopinin en sık kullanıldığı hastalıklardan biri endometriosistir. Endometriosis hastalığı rahim içini döşeyen hücrelerin rahim dışında yerleşmesi ve üremesi ile ortaya çıkar. Hastalık en sık olarak periton adı verilen karın zarı ve yumurtalıkları tutar. Hastalığın 2 formundan sözedilebilir. Karın zarı üzerinde saçma tanesi gibi çok sayıda küçük odaklar halinde bulunan peritoneal form ve yumurtalıklara çukulata kisti denilen kanlı kistlere yol açan kistik form. Bu Ayrıca rahim ve kalın barsak arasındaki bölgeye yerleşerek ağrılı lezyonlara neden olur. İleri safhalarında rahim, tüpler, yumurtalıklar, ve barsakları birbirine yapıştırarak ağrı, kısırlık gibi semptomlara yol açar. Hastalığın erken evresinde karın zarı üzerine barut yanığı tarzında lezyonlar vardır. Bu lezyonlar laparoskopi sırasında yakılarak veya lazer ile buharlaştırılarak giderilebilir.

Daha ileri safhalarda yumurtalıklar içinde endometrioma adı verilen kistik yapılar oluşur. Endometriosis kistlerinin laparoskopik olarak alınması ile kısır çiftlerdeki gebelik şansı artmaktadır. Laparoskopinin yumurtalık kapasitesine zarar vermeyecek şekilde dikkatli yapılması çok önemlidir. Endometrioma kist kapsülünün soyulması sırasında normal yumurtalık dokusunun zarar görmesi ve yumurtalık kapasitesinde azalma olma olasılığı vardır. Endometriosisin hem kendisi hem de yapılan müdahale kaçınılmaz olarak yumurtalık rezervinde azalmaya neden olabilir. Bu nedenle son yıllarda özellikle kistleri tekrarlayan kadınlarda tekrar cerrahiden ziyade çocuk isterği varsa tüp bebek yapılması tercih edilmektedir. Yakınma ağrı ise tekrar cerrahiden başka şans genellikle yoktur. Laparoskopik endometriosis cerrahisini takiben gebe kalamayan çiftlerin yaklaşık %50 sinde 6 ay içinde kendiliğinden gebelik oluşur. Kendiliğinden gebe kalamayanlarda ise 1 yıl bekledikten sonra tüp bebek yapılması gerekir.

Derin endometriosis adı verilen ve rahim ve barsak arasındaki bölgeyi tutan endometriosis lezyonlarının laparoskopik olarak çıkarılması mümkündür. Bu lezyonların alınması ile ağrı genellikle giderilir. İleri evre endometriosis cerrahisi uzun süren ve deneyimli bir cerrahın varlığı gerektiren bir tedavidir. Endometriosisin tekrarlama riski olan bir hastalık olduğu unutulmamalıdır. Kadınların özellikle menopoz öncesi yaşamlarında %50 tekrarlama riski vardır. Bu nedenle çocuk isteyen kadınlarda tüm endometriosis lezyonlarının temizlendiği bir operasyonu takiben 6 ay içinde gebelik olmamışsa tüp bebek yapılmasını öneriyoruz. Aşılama tedavileri genellikle düşük gebelik oranı ile seyrettiğinden önerilmemektedir.

Hamile kalma şansını arttırıcı cerrahi girişimler içerisinde en sık yapılan tedavi endometriozis hastalığı için uygulanmaktadır. Endometriozis  hastalığı rahim içi duvarının rahim dışında görülmesidir. Endometriozis pelvik boşluk haricinde genelde mesane, barsak, rektum, appendiks ve vajende de görülebilir. Pelvis içinde en sık rahim arkasında, karın yan duvarlarında ve yumurtalıklarda (overler) görülür.Endometriozis olan hastalarda kıvrandırıcı pelvik ağrıdan hiç semptom vermeyen bir yelpazede şikayetler olabilir. Hastalığın yaygınlığı ile ağrı arasında ilişki yoktur.Ağrılı cinsel birleşme, alt karın bölgesinde basınç ve gaz hissi ve bazen şiddetli kıvrandırıcı ağrılar bu dönemde görülebilir. Bazı kadınlarda bu dönemsel şikayetler devamlı olabilir. Bazı kadınlarda adetten birkaç gün önce veya sonra lekelenme tarzında kanamalar veya uzun ve şiddetli kanamalar görülebilir. Karında şişlik, bulantı, kramplar ve periodik ishal ve kabızlık şikayetler arasındadır. Cerrahi tedavi endometrioz odağının çıkartılması ile olur. Cerrahi tedavi, laparaskopik cerrahi tanı ve tedavide kesin yoldur. Tüm endometrial lezyonlar ilk tanı konulduğunda laparaskop yoluyla çıkartılmalıdır. Endometriozisin kesin tedavisi rahim ve yumurtalıkların çıkatılması değildir.

Birçok kadın cerrahi olarak düzeltilebilecek nedenler yüz ünden kısırlık tedavileri almaktadır. Çoğunda endometriozis, önceki ameliyatlara veya pelvik enfeksiyonlara bağlı yapışıklıklar vardır. Endometriozis ve yapışıklıklar tüplerin tıkanmasına ve şekil bozuklukluğuna neden olur. Laparaskopik cerrahi , tüplerin normal anatomisi sağlar. Diagnostik laparoskopinin endometriozis tanısında yerini almasını takiben operatif laparoskopi yardımıyla endometriozis odakları ortadan kaldırılabilir,endometriomalar boşaltılabilir,endometriozis sonucu gelişen adhezyonlar açılabilir ve uterosakral ligamentlerin kesilmesi yolu ile endometriozise baglı pelvik ağrı giderilebilir hale gelmiştir.Unutulmaması gereken bir diğer nokta ise barsaklar,mesane veya ureterleri ilgilendiren endometriozis olgularının varlığında standart tedavinin laparotomi olduğudur.Endometriozis kaynaklı pelvik ağrı sakro-uterin ligamentlerin ,serviksin arkasına yapıştıkları noktalardan kesilmeleri ile tedavi edilebilir.Endometriozis odaklarının ortadan kaldırılmasında unipolar veya bipolar koterizasyondan,termokoagulasyondan veya lazerden faydalanılabilir.Yüzeysel lezyonlar bipolar koterle tedavi edilirken,derin lezyonlarda penetrasyon gücü daha yüksek olan unipolar koterizasyon daha faydalıdır.Küçük endometriomalar(1cm) makas elektro-koter veya endokoagülatör ile açılarak aspire edilebilirler.Kist cidarı ise endokoagülatörle tahrip edilebilir.Büyük endometriomaların rezeke edilmeleri gerekir.Aspirasyonu takiben kist cidarı en bombe kısmından overin aksına paralel olarak açılır.Over dokusu ataravmatik forsepslerle tutularak karşıt yönde traksiyon uygulanırken kistin psödokapsülü künt veya keskin disseksiyonla over dokusundan ayrılır.Tam olarak disseke edilemeyen kapsül kısımlarının koagülasyonu,fulgurasyonu veya vaporizasyonu gerekir

 

                             

Laparoskopik kist cerrahisi

Laparoskopi ile en sık olarak müdahale edilen kistlerin başında endometriomalar gelmekle birlikte devamlılık gösteren ve gerilemeyen basit kistler ve dermoid kistlerde de laparoskopik girişim gerekebilir.  


Dermoid kistler: Dermoid kistler vücudun tüm dokularından parçalar içeren kistlerdir. Bunların içinde yağ, kıl, diş, sinir ve kas dokusu bulunabilir. Genellikle doğumdan önce bu hücrelerin yumurtalık içinde sıkışması sonucunda oluşurlar. Hangi nedenden dolayı büyüdükleri bilinmemektedir. Dermoid kistler en çok torsiyon adı verilen bir komplikasyona sebebiyet verirler. Torsiyon yumurtalığın komşuluğundaki tüp ile beraber kendi ekseni etrafında dönmesi ve bunun sonucunda da kanlanmasının bozulmasıdır. Zamanında laparoskopik olarak müdahale edilmediği takdirde yumurtalık ve tüpte nekroz olur ve alınmaları gerekir. Dermoid kistler özellikle 3-4 cm çapına ulaştıktan sonra alınmaları gerekir. Laparoskopik olarak çıkarılmaları oldukça kolaydır. Kadınların %15 inde her iki yumurtalıkta da dermoid kist olabileceğinden sağlam gibi görünen yumurtalığın da dikkatli bir şekilde incelenmesi gerekir. Dermoid kistlerin %1 olasılıkla kötü huylu olma olasılıkları vardır. Kötü huylu olanların içinde immatür sinir dokuları bulunur.

Paraovarian kistler: Yumurtalığın komşuluğunda doğumsal artıklardan gelişen kistlerdir. Nadiren kötü huylu olma potansiyeli taşırlar. Büyük boyutlara ulaştıklarında alınmaları gerekir. Laparoskopik olarak çıkarılmaları kolaydır.

Kistadenomlar: Yumurtalık içinde gelişen ve kötü huylu olma potansiyeli taşıyan tümörlerdir. Ultrasonda sıvı ve katı yapıların beraber izlenmesi ile şüphelenilir ve kesin tanı kistin çıkarılması ile konur. Seröz ve müsinöz kistadenomlar en sık görülenleridir. Laparoskopik olarak çıkarılmaları kolaydır. Menopoza yakın olan kadınlarda yumurtalığın alınması daha doğru olan girişimdir. Daha genç olan kadınlarda ise sadece kist alınabilir ancak operasyon sırasında patolojik inceleme (frozen section) yapılıp kötü huylu olup olmadıklarının değerlendirilmesi gerekir.

Laparoskopik Myom Cerrahisi

Myomların önemli bir kısmı laparoskopik olarak çıkarılabilir. Myomlarda operasyon endikasyonları aşağıdaki gibidir:
Boyut: Genellikle 6 cm yi geçmiş olan myomların ve yakın zamanda hızlı büyüme göstermiş olan myomların alınmaları önerilmektedir.
Kanama: Myomlar rahim iç tabakasına (endometrium) girmedikçe veya bası yapmadıkça kanamaya neden olmazlar. Rahim içine girmiş olan myonlarda eğer kanama da varsa boyutlarına bakılmaksızın cerrahi önerilir. Burada yapılacak olan cerrahi müdahale histeroskopik myomektomidir yani myom vaginal yoldan girilerek histeroskopi ile alınır.

Bası yakınmaları: Myomalr intraligamenter diye tabir edilen bir konumda oldukları zaman üreter adı verilen böbreklerden mesaneye idrar getiren kanallara baskı yapabilirler. Bu konumda olan bir myomun baskı semptomları verdiğinde alınması gerekir. Rahimin önünde gelişen myomlar mesane üzerine arkada gelişen myomlar ise kalın barsak üzerine baskı yapabilirler.

Kısırlık: Myomlar genellikle kısırlık nedeni değildir. Ancak yapılan araştırmalarda kısırılığı açıklayacak hiçbir neden bulunmamış ise alınmaları gerekebilir. Genellikle 5 cm ve üzerinde olanların alınmaları önerilmektedir. Eğer rahim içine giren bir myom varsa ve çift gebe kalamıyorsa başka yakınma olup olmadığına ve myomum boyutlarına bakılmaksızın alınmaları önerilmektedir.

Laparoskopik olarak çıkarılmaya müsait olan myomların boyut olarak 8 cm den küçük olmaları 3 cm den büyük olanların toplam sayı olarak 3 veya daha az olmaları ve derin olarak rahim duvarına gömük olmamaları tercih edilir. Laparoskopik olarak myomlar alındıktan sonra 3 ay gebelik olmasına izin verilmez. Yapışıklık oluşma olasılığı karın açılarak yapılan myomektomilerden daha azdır. Laparoskopik myom cerrahisi myomların boyut ve yerleşimlerine bağlı olarak 1-3 saat sürebilir. Hasta genellikle hastanede 1 gün kalır ve ertesi gün taburcu olur.

Myom lar, kadın genital organlarında en sık rastlanılan iyi huylu tümördür. Rahimin kas tabakasını yapan hücreler tarafından oluşmaktadır. Hiç bulgu vermemesinden kasık ağrısı ve adet düzensizlikleri ne kadar değişik belirtilerde hastayı doktora götürmektedir. Myom nedeniyle başvuran kişilerin çoğunda histerektomi yapılmaktadır. Ancak genç ve çocuk arzusu olan kişilere myomektomi imkanı sunulabilir. Rahimin bütünlüğünü bozmadan sadece myomun çıkartılmasıdır. Çogunlukla geniş karın kesisi ile yapılan bu girişim laparaskopik olarak gerçekleştirilebilir. Pediküllü myomlar laparaskopik yoldan pedikülleri koterize veya vaporize edilerek çıkarılabilirler.Seroza defekti genellikle açık bırakılır.Küçük myomlar laparoskopun operatif kanalından batın dışına alınabilirken daha büyük olanların çıkarılmadan önce bir morselatör yardımıyla parçalanmaları gerekir.Aynı amaçla küçük bir suprapubik insizyondan veya kolpotomidende yararlanılabilir.

                             

Laparokopik histerektomi

Rahimin alınması laparoskopik olarak mümkündür. Rahim sarkması durumlarında tercih edilen rahimin vajenden çıkarılmasıdır (vajinal histerektomi). Laparoskopik histerektomi karın açılarak yapılan histerektomiye bir alternatif olup vajinal olarak çıkabilecek bir rahim laparoskopik olarak çıkarılmamalıdır. Laparoskopik histerektomi deneyimli ellerde başarılı bir operasyon olup laparoskopinin tüm avantajlarını taşır. Rahimin bir kısmı laparoskopik olarak serbestleştirildikten sonra vajinal yoldan çıkarılır. Hasta hastanede 1-2 gün yatar ve taburcu olur.

Histerektomi operasyonlarında laparoskopinin kullanımı ilk olarak laparoskopi yardımıyla yapılan vaginal histerektomi ameliyatları ile olmuştur. Laparoskopi ile karın içinden rahmi tutan bağlar kesilip rahim vajenden çıkartılır. Ancak günümüzde laparoskopik total histerektomi denilen yani tüm rahim ameliyatının laparoskopik deliklerden ama karın dan yapıldığı operasyonlar daha ön plana çıkmıştır. Laparoskopik histerektomi hastaya operasyon sonrası ağrı miktarı ve iyileşme hızı yönlerinden çok önemli bir yarar sağlar. Özellikle normalin üzerinde kilolu hastalarda karnın kesilmesinden sonra açık cerrahide yara iyileşmesi problemleri daha sık oluşur ve günlerce pansuman, enfeksiyon tedavisi gerekebilir. Laparoskopik histerektomi sonrası enfeksiyon ve yara iyileşme sorunları yok denecek kadar azdır. 

Rahimin çıkartılması için yapılan ameliyatlarda en sık tercih edilen yol abdominal yaklaşımdır. Vajinal yoldan ve laparaskopi yardımlı vajinal histerektomi diğer seçeneklerdir. Vajinal yoldan histerektomi sonrası hastanın iyileşmesi daha çabuk ve kolay olmaktadır. Ancak hastada karın ağrısı, vajen sarkması, idrar kaçırma veya yapışıklık şüphesi olduğunda laparaskopik yaklaşım daha uygun olacaktır. Laparaskopi yardımlı vajinal histerektominin yararları; küçük karın kesileri, ağrıya neden olacak yapışıklıkların kesilmesi imkanı, yumurtalıkların çıkartılabilmesi, vajen kubbe suspansiyonu imkanı, Burch uretropeksi olanağı, paravaginal defekt onarımı ve en önemlisi erken iyileşme olanağı vermesidir

Histerektomide laparoskopi için hastayı seçerken bazı sınırlamalar vardır. Özellikle daha önce karın operasyonları geçirmiş ve buna bağlı karın içi yapışıklıkları olan hastalarda laparoskopi risklidir. Yine ileri derecede büyük rahimlerinde laparoskopi ile çıkartılması güç olabilir. Ayrıca ileri yaştaki hastalar, ciddi kalp ve akciğer problemi olanlar, morbid obes denilen aşırı kilolu olgularda da laparoskopi kullanımı tercih edilmez.

Endoskopik Cerrahi Ve Asiste Reprodüktif Teknoloji İVF

Laparoskopi IVF-ET ve GIFT programlarında yaygın olarak kullanılmakta iken bugün transvajinal ultrasonografik oosit IVF-ET nde laparoskopinin yerini almaya başlamıştır ve artık yaygın kullanılmamaktadır


Polikistik Over Hastalığında Laparaskopi ve Endoskopik Cerrahi (Drilling)

Over biopsisinin veya overdeki gelişmemiş foliküllerin elektrokoter veya lazer kullanılarak boşaltılmasının özellikle klomifen sitrat ile ovulasyon indiksiyonuna dirençli polikistik over hastalarında  tedavi edici etkileri çeşitli araştırmacılar tarafından gösterilmiştir.Bu nedenle klomifen sitrat ye dirençli vakalarda overlerin koterizasyonu,lazer ile vaporizasyonu veya fotokoa gülasyonu HMG tedavisine alternatif olarak düşünülebilir. Bu yönteme “drilling” de denmektedir.


Second-Look Laparoskopi

İnfertilite cerrahisi sonrası operatif Second-Look Laparoskopi nin doğurganlık potansiyeline olumlu etkisi bilinmektedir. Cerrahi girişimden sonraki ilk iki hafta içerisinde uygulanacak bir Second-Look Laparoskopi nin varolan inflamatuar cevabı hızlandırarak adezyon formasyonunu artıracağı üzerinde durulmaktadır.


İdrar  Kaçırma, Üriner İnkontinans Ameliyatları ve Endoskopik Cerrahi


İdrar kaçırma şikayeti ile başvuran hastalarda yapılan cerrahi tedavi, idrar kaçırmanın çeşidine göre değişmektedir. Öncelikle tanının doğru konulması gereklidir. Hastanın hikayesi ve fizik muayenesi önemlidir. Medikal tedavi olarak hormon replasman tedavisi, pelvik taban egzersizleri , kilo azaltma, mesane eğitimi, mesaneyi irite edecek yemeklerin alınmaması önerilebilir. Cerrahi tedavide Burch tamiri yapılmaktadır. Burch ameliyatı laparatomi ya da laparaskopik olarak yapılabilir. Tedavi oranı ameliyattan 5-10 sene sonra %85 civarındadır. Diğer sarkma ameliyatları ile birlikte yapılabilir. Laparaskopik Burch uretropeksi gereken hastaların %90'nı paravajinal defekt onarımına da gereksinim göstermektedirler. İki teknik birleştirilerek ön vajen duvarının anatomik olarak düzeltilmesi ve stres idrar kaçırmanın giderilmesi için kullanılmaktadır. Paravajinal defekt tamiri ön vajen duvarının en üst kısmı ile idrar torbası boynu arasında yapılır. Bu mesane sarkmasını düzeltir.

Vajina tavanının kuvvetlendirilme cerrahisi nde idrar torbası ve idrar torbası boynu ön ve üst vajen duvarı ile desteklenir. Ön vajen duvar desteğinde yırtılma olduğunda idrar torbası ve idrar torbası boynu sarkar. Oluşan sistosellerin (mesane sarkması) %90'ı paravajinal defekt sonucu oluşur. Paravajinal defekt onarımı , ön vajinal duvar yanlarının eski orijinal bağlandığı yere dikilmesi ameliyatıdır. Paravajinal onarım laparaskopik olarak yapılabilir, Burch ameliyatı ya da diğer sarkma ameliyatları ile birlikte yapılabilir.

Laparaskopik Adneksektomi-Laparaskopik Ooferektomi-Laparaskopik Gonadektomi

iki yöntem bildirilmiştir. semm ve mettler roeder loopu kullanarak laparaskopik yoldan adneksektomi ve laparaskopik ooferektomi uygulanmaktadır.


Endoskopik Cerrahi İle Uterus Suspansiyonu

İnferiör epigastirik damarların lataeralinde kalacak şekilde inguinal ligamentin ust kısmından yapılan iki taraflı insizyonlardan batın içine sokulan forsepslerle batın dışına alınan raund ligamentler karın ön duvarı fasiasına prolen sütürlerle tespit edilirler


Endoskopik Cerrahi İle Adneksial Torsiyon Ameliyatı

Adneks torsiyonu tanısı ancak laparoskopi ile konulmaktadır.Torsiyon giderilmesi ile yumurtalık  iskeminin düzelme derecesine göre korunmaya çalışılmaktadır.Korunamayacak durumdaki adneksler laparaskopik yoldan veya laparotomi ile çıkarılmaktadır.Laparaskopik girişim aynı zamanda torsiyonun nedenine de (adezyon, over kisti,tubal gebelik) müdahale imkanı sağlamıştır. Laparaskopik salpingooferektomi yumurtalıkların ve tüplerin cerrahi olarak çıkartılmasıdır. Çogunlukla histerektomi ile birlikte yapılır. Yumurtalık kistleri, endometriozis ve tekrarlayan pelvik ağrı cerrahi nedenlerinden birkaçını teşkil eder. Laparaskopik yoldan da bu cerrahi yapılabilmektedir.


Laparaskopik Ektopik Gebelik


Operatif laparoskopi ektopik gebeliğin tedavisinde ,güvenle kullanılabilmekte ve günümüzde en iyi tedavi yöntemlerinden biri olarak kabul  edilmektedir Hastanın ilerdeki doğurganlık arzusuna bağlı olarak laparaskopik yoldan çeşitli cerrahi girişimler

Lineer salpingotomi rüptüre olmamış ampuller ve istmik ektopik gebeliklerde laparaskopik cerrehi diğer bir tedavi metodudur.Elektrokoterizasyon genellikle hemostazı sağlamakta yeterli olur.Terminal ampuller ektopik gebelikler için terminal salpingostomi veya konservatif parsiyel salpenjektomi yöntemlerinden biriyle tedavileri uygundur.Doğurganlık potansiyeline etki yönünden laparaskopik tedavi laparatomi uygulanmasından farklılık göstermemektedir.

Pelvik Enfeksiyon Ve Tuboovarian Abse teadvisinde Endoskopik Cerrahi


Tubo-ovaryen yapışıklıklar künt disseksiyonla açılır ve abse kavitesine ulaşılınca drene edilip aspire edilir.